„Dziecko ma potrzebę klimatu, chce świata pełnego oczarowań, a muzyka pozwala znaleźć się w tym świecie”
(J.Katie Bromham)
PROGRAM AUTORSKI „Słucham i bawię się muzyką” w grupie dzieci 5-6 letnich Przedszkole nr 4
Spis treści:
I. WSTĘP
II. O PROGRAMIE
III. CELE OGÓLNE
IV. CELE OPERACYJNE
V. WARUNKI WDROŻENIA PROGRAMU
VI. MATERIAŁ EDUKACYJNY (TREŚCI)
VII. METODY
VIII. EWALUACJA
IX. BIBLIOGRAFIA
I. WSTĘP
„Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć. Muzyka sprawia, że ludzie są mądrzejsi.” (Jeannette Vos „The Music Revolution”) Wprowadzenie dzieci w świat muzyki, a w szczególności w świat muzyki artystycznej, stało się inspiracją do napisania tego programu. Świat muzyki jest też moim światem, w którym czuję się dobrze. Wiele moich doświadczeń i wrażeń pragnę przekazać dzieciom. Mój kontakt z muzyką trwa już dość długo. Ukończyłam osiem klas szkoły fortepianu i zajęć umuzykalniających w Ognisku muzycznym w Zawierciu. Wiek przedszkolny zaczyna kształtować świadomość muzyczną dziecka. Pierwsze kontakty z muzyką rzutują na późniejsze życie dziecka, nie tylko z punktu widzenia muzycznego, lecz ogólnego rozwoju i wiary we własne możliwości. Obcowanie z muzyką, a w szczególności z muzyką artystyczną wpływa na rozwój wrażliwości estetycznej. Dzieci łatwo przyswajają muzykę, czerpią z niej niewyobrażalne korzyści i piękno, wrażliwość, pomysłowość, wyobraźnię, muzykalność. Celem mojego programu jest przybliżenie dzieciom muzyki poważnej, nauczenie słuchania i przeżywania. Mimo tego, że jest to trudne, to jednak aktywne słuchanie z wykorzystaniem elementów tańca, zabawy, śpiewu sprawia, że jest się to możliwe. Muzyka staje się lubiana i chętnie słuchana.
II. O PROGRAMIE
Program „Słucham i bawię się muzyką” zawiera treści wychodzące poza podstawę programową. Układ treści podzieliłam na miesiące:
- WRZESIEŃ „Muzyka jest wokół nas”
- PAŹDZIERNIK „Wprowadzenie dzieci w świat muzyki artystycznej”
- LISTOPAD „Muzyka poważna może bawić”
- GRUDZIEŃ „Ilustrowanie ruchem utworów muzyki artystycznej”
- STYCZEŃ „Muzyka Fryderyka Chopina”
- LUTY „Muzyka poważna w balecie”
- MARZEC „Improwizacje ruchowe przy muzyce artystycznej”
- KWIECIEŃ „Wiosna w muzyce”
- MAJ „Muzyka i ja” Muzyka jest wokół nas, towarzyszy człowiekowi od najmłodszych lat. Trzeba ją tylko umieć słuchać. Podejmowane przeze mnie działania rozpoczynać będę od rozwijania u dzieci umiejętności rozpoznawania dźwięków z otoczenia. Oddziaływać zatem będę na wyostrzenie percepcji słuchowej dziecka. Mali słuchacze mogą tutaj już włączyć swoją wyobraźnię, dostrzec różnicę w słyszanych dźwiękach. Środowisko, w którym dzieci odbierać będą dźwięki jest różne. Dzieci wsłuchują się w odgłosy dobiegające z najbliższego otoczenia (przedszkole) poprzez dźwięki słyszane na ulicy, w parku. Nabywane przez nie umiejętności słuchania muzyki łączę z dostarczeniem im wiedzy. Wybrany repertuar pozwalać będzie na określanie charakteru słuchanej muzyki oraz słownej jej interpretacji. Dzieci będą miały możliwość wysłuchania fragmentu koncertu symfonicznego, a przy tym zapoznają się z pojęciami muzycznymi: dyrygent, batuta, koncert, muzycy. Program przewiduje zastosowanie metody Batii Strauss — jako inspiracji dziecięcych zabaw. Wykorzystane będą instrumenty perkusyjne (także wykonane przez dzieci). Stosując aktywne słuchanie chciałabym zaprezentować dzieciom muzykę różnych epok. Kolejnym zamierzeniem jest ukazanie dzieciom muzyki polskiej, a w szczególności naszych kompozytorów narodowych (m.in. Fryderyk Chopin). Aby przybliżyć muzykę Chopina będą organizowane spotkania w Społecznym Ognisku Muzycznym w Zawierciu, podczas których mali muzycy zaprezentują utwory kompozytora (walc, polonez, mazurek). Dzieci będą miały możliwość obejrzenia bajki muzycznej „Dziadek do orzechów” , z muzyką Piotra Czajkowskiego. Rozbudzanie zainteresowań percepcji muzyki poważnej chciałabym łączyć ją z innymi dziedzinami sztuki, np. malarstwem. Przy doborze odpowiedniej muzyki preferować będę pobudzanie wyobraźni dziecka do twórczego jej odtwarzania. Sprawdzając umiejętności odbioru muzyki moje działania będą skierowane ku: § Sprawdzeniu opanowania słownej interpretacji utworu instrumentalnego, § Zabawie quizowej „Co wiem o muzyce” § Interpretacji ruchowej utworuIII. CELE OGÓLNE
- Rozwijanie umiejętności odbioru i przeżywania muzyki poważnej.
- Rozbudzanie wrażliwości muzycznej.
- Stworzenie warunków do rozwoju wyobraźni muzycznej, w połączeniu ze słowem i ruchem.IV. CELE OPERACYJNEDziecko potrafi: rozróżniać i nazywać dźwięki słyszane z otoczenia, wyszukać dźwięki z otoczenia zawarte w muzyce poważnej, interpretować słowem słyszaną muzykę, określać nastrój słuchanej muzyki oraz jej tempa, definiuje pojęcia: dyrygent, batuta, koncert, muzycy, wykorzystać instrumenty perkusyjne do gry, ilustrować ruchem utwory muzyczne (menuet), przybliżyć postać polskiego kompozytora Fryderyka Chopina — słucha jego dzieł, plastycznie wyrazić treść słyszanej muzyki instrumentalnej, improwizować ruchem słyszaną muzykę, oraz uczestniczy bezpośrednio i pośrednio w koncertach muzycznych (koncerty w Społecznym Ognisku Muzycznym w Zawierciu, odtwarzanie muzyki z CD, video.V. WARUNKI WDROŻENIA PROGRAMU
- Czas realizacji: wrzesień 200 — maj 200
- Wiek dziecka: 5,6-latki Czynniki usprawniające realizację programu: zajęcia prowadzone 2 razy w tygodniu uczestnictwo w zajęciach: cała grupa miejsce realizacji zajęć: – klasa, sala gimnastyczna, SOM w Zawierciu zorganizowany kącik muzyczny, a w nim: – instrumenty – płyty VHS, CD – kasety magnetofonowe – sprzęt audio — video – literatura muzyczna współpraca z rodzicami: – pomoc w zorganizowaniu instrumentów – kserowanie materiałów – uczestnictwo w zajęciach otwartych.VI. MATERIAŁ EDUKACYJNY (TREŚCI):
- WRZESIEŃ „Muzyka jest wokół nas” Wycieczka do parku — wsłuchiwanie się w odgłosy przyrody (wiatr, świergot ptaków, szelest liści). Rozróżnianie dźwięków w najbliższym otoczeniu (przedszkole, ulica). Słuchanie muzyki instrumentalnej — próby wyszukiwania w niej dźwięków naśladujących odgłosy z otoczenia (A. Vollenvaider, Kitaro „Ten yers”)
- PAŹDZIERNIK „Wprowadzenie dzieci w świat muzyki artystycznej” Próba słownej interpretacji prezentowanego utworu: G. Bizet — „Galop” C. Saint — “Słonie” Sprawdzenie: – jaki jest aktualny poziom przygotowania dzieci do odbioru muzyki poważnej? Określanie charakteru muzyki : § szybko — wolno A. Corelli — „Badinerie” J. S. Bach — „Aria” § smutno — wesoło G. F. Haendel — „Largo” J. Galway — „Le Basque” Koncert symfoniczny — umożliwienie dzieciom obejrzenia fragmentu koncertu muzyki artystycznej. § Wprowadzenie pojęć : dyrygent, batuta, koncert, muzycy
- LISTOPAD „Muzyka poważna może bawić” Wykorzystanie elementów metody B. Strauss, włączenie instrumentów perkusyjnych — instrumentacja wybranych utworów Batki Strauss
- GRUDZIEŃ „Ilustrowanie ruchem utworów muzyki artystycznej” Poznanie muzyki różnych epok — Barok — Menuet. „Menuet dla dziadka” — ruchowa interpretacja wg B. Strauss
- STYCZEŃ „Muzyka Fryderyka Chopina” Słuchanie wybranych utworów kompozytora (mazurek, polonez, walc). Wyjście do Społecznego Ogniska Muzycznego w Zawierciu — prezentacja utworów Chopina. Wykorzystanie opowiadania
- LUTY „Muzyka poważna w balecie” Przedstawienie dzieciom bajki muzycznej „Dziadek do orzechów” z muzyką Piotra Czajkowskiego. Rozmowa z dziećmi na temat roli muzyki w balecie
- MARZEC „Improwizacje ruchowe przy muzyce artystycznej” P. Czajkowski — „Taniec chiński” A. Chaczaturian — „Taniec z szablami” ( Gajane) z zastosowaniem rekwizytów
- KWIECIEŃ „Wiosna w muzyce” Wykorzystanie muzyki artystycznej do tworzenia obrazów plastycznych. § Antonio Vivaldi — „Cztery Pory Roku” (Wiosna) — malowanie farbami na dużych formatach § Modest Musorgski — „Taniec kurcząt w skorupkach” — rysowanie węglem drzewnym i kolorową kredą § C. Saint — „Łabędź” — malowanie plamami § W. Kilar — „Mrówki”
- MAJ „Muzyka i ja” Sprawdzenie opanowania umiejętności słownej interpretacji utworu instrumentalnego. Zabawa quizowi „Co wiem o muzyce?” Występ na Dzień Mamy i Taty, a w nim: – zabawy wg Batti Strauss – interpretacja ruchowa utworu „Taniec chiński” z Dziadka do orzechów Piotra Czajkowskiego – zabawa w echo (do melodii Oh Shallow) — dialog instrumentówVII. METODY: – metoda Batki Strauss — aktywne słuchanie
– metody odtwórcze (słuchanie z kaset, płyt, oglądanie TV)
– metody twórcze – sondażVIII. EWALUACJA:Październik: W początkowym okresie wprowadzania mojego programu przeprowadzony został sondaż, którego celem było zorientowanie się, czy dzieci lubią i jak odbierają przedstawianą im muzykę artystyczną. Do badań posłużyły mi dwa utwory: G. Bizet — Galop C. Saint — Słonie Po wysłuchaniu muzyki zadałam dzieciom pytania: · O czym myślisz słuchając tej muzyki (Galop) · Jak myślisz – co dzieje się w tym utworze (Słonie) Dzieci bardzo chętnie słuchały utworów, żywiołowo i spontanicznie reagowały na muzykę. Dziecko Ad 1 Ad 2 Olimpia Ktoś lata Julia To był balet (co tańczą na palcach) Piotruś To była fujarka Julia Że pani z panem tańczyła Olek Że to była muzyka do baletu Kuba Że dziewczyny tańczyły w białych sukniach Sylwia Ludzie grali koncert muzyczny Piotruś Reklama Twix Olimpia Tańczyły aniołki Julia Ludzie grali Olimpia Chyba coś się dzieje, że się ktoś boi Piotruś Ktoś się skrada Olek Ktoś tańczył na hali Michał Ktoś podpala dom, bo było bardzo groźnie Julia Że ktoś gra na pianinie Paweł Nie wiem Piotr Ktoś się boi i ucieka Na zakończenie zajęć przewidzianych programem została przeprowadzona ankieta, która posłużyła mi do zbadania opinii dzieci i rodziców wobec przeprowadzonych zajęć.IX. BIBLIOGRAFIA1. Lasocki J.K. – :Podstawowe wiadomości o muzyce”
2. „Muzyka, ruch, słowo — inspiracją dziecięcych zabaw” opracowane pod kier. Doradcy metodycznego Iwony Brody
3. Program nauczania muzyki w szkole podstawowej — opracowanie Eugeniusz Wachowiak
4. Podolska B. — „Z muzyką w przedszkolu”
Katarzyna Lemiecha, Przedszkole nr 4 w Zawierciu
